Malatya’nın Pütürge ilçesine bağlı orman köylerinde kış hazırlıkları tüm hızıyla devam ediyor. Bölgedeki vatandaşlar, ormanlık alanlardan topladıkları meşe odunlarıyla sobalarını yakmaya hazırlanıyor. Meşe odununun yüksek kalorisi sayesinde uzun süreli ve etkili bir ısı sağladığını belirten köylüler, bu geleneğin nesilden nesile aktarıldığını ve kış mevsimi öncesinde odun toplamanın bir zorunluluk olduğunu ifade ediyor. Pütürge’nin orman köyleri, doğal kaynakların yoğun olduğu bir coğrafyada yer alıyor. Bu köylerde yaşayanlar, yıllardır ormanlardan elde ettikleri meşe odunlarıyla hem ısınma ihtiyaçlarını karşılıyor hem de doğayla iç içe bir yaşam sürdürüyor. Yüksek rakımlı ve dağlık yapısı nedeniyle kış aylarının sert geçtiği bölgede, meşe odununun sağladığı yüksek ısı, köylülerin tercihindeki en önemli etken. Odun toplama süreci, genellikle sonbahar aylarında hız kazanıyor. Köylüler, ormanlık alanlara giderek ağaçlardan dökülen dalları topluyor, kuruyan ağaçları ise gerekli izinlerle kesiyor ve odunları köylerine taşıyarak istifliyor. Bu geleneksel hazırlık süreci, sadece bir ısınma yöntemi değil, aynı zamanda köy yaşamının bir parçası. Meşe odununun toplanması, kesilmesi, taşınması ve istiflenmesi, köyde dayanışmayı artıran bir etkinlik olarak da görülüyor. Aileler, komşularıyla birlikte çalışarak bu zorlu süreci bir şenlik havasına dönüştürüyor. Odunlar, köy evlerinin avlularında ya da özel olarak hazırlanmış depolarda düzenli bir şekilde istiflenerek kışa hazır hale getiriliyor. Bu süreç, köylülerin hem fiziksel hem de zihinsel olarak kışa hazırlandığı bir ritüel niteliği taşıyor.
“GELENEK HALİNE GELDİ”
Pütürge’nin Tepehan bölgesinde her yıl kışlık odun ihtiyacını karşıladıklarını belirten bir vatandaş, meşe odununun köyleri için vazgeçilmez olduğunu vurguluyor: “Biz bu köyde doğduk, büyüdük ve her zaman meşe odunuyla ısındık. Meşe, diğer odunlara göre daha uzun yanar ve evi daha iyi ısıtır. Kışın burada hava çok soğuk olur, soba sürekli yanar. O yüzden yazdan başlayarak odun toplarız. Ormana gideriz, izinle kesim yaparız, sonra traktörle odunları eve getiririz. Bu yüzlerce yıllık bir gelenek bizim için. Eski insanlar katırla yaparlardı biz traktörle yapıyoruz. Çocuklarım da bu işe yardım ediyor, böylece onlara da öğretiyoruz.” dedi.
Odun toplamak için yardımlaştıklarını aktaran başka bir vatandaş ise odun toplamanın zahmetli ama keyifli bir iş olduğunu söylüyor: “Meşe odunu toplamak kolay değil, ama bu bizim yaşam tarzımız. Ormana giderken ailecek çalışırız, komşularla yardımlaşırız. Odunları istiflerken çocuklarla sohbet eder, şarkı söyleriz. Kışın sobanın başında otururken o odunların kokusu, sıcaklığı başka bir huzur verir. Şehirde yaşayanlar bunu anlamaz belki, ama bizim için bu bir yaşam biçimi. Meşe odunu, hem ekonomik hem de çok iyi ısıtıyor. Başka bir yakıt kullanmayı düşünmüyoruz çünkü pahalı. Doğalgaz olsa mantıklı olur ancak her köyde 3 hane var bu şekilde doğalgaz gelmez.” ifadelerini kullandı.
Pütürge’nin orman köylerinde yaşayanlar için meşe odunu, sadece bir yakacak değil, aynı zamanda bir kültürün ve dayanışmanın sembolü. Odun toplama süreci, köylülerin doğayla uyum içinde yaşama becerisini de ortaya koyuyor. Köylülerce gerçekleştirilen kesim ve toplama işlemleri, çevreye zarar vermeden sürdürülüyor. Köylüler, ormanların korunmasına özen gösterdiklerini ve sadece ihtiyaçları kadar odun topladıklarını belirtiyor.
Kış hazırlıkları, köylerde sadece odun toplamakla sınırlı kalmıyor. Sobaların bakımı, bacaların temizliği ve evlerin kışa uygun hale getirilmesi de bu süreçte önemli bir yer tutuyor. Özellikle Pütürge’nin yüksek rakımlı köylerinde, kar yağışının yoğun olduğu dönemlerde ulaşımın kesilmesi, köylüleri önceden hazırlık yapmaya itiyor. Meşe odununun sağladığı avantaj, köylülerin bu zorlu koşullarda bile evlerini sıcak tutabilmesini sağlıyor.
Bölge halkı, meşe odununun ekonomik bir yakıt kaynağı olduğunu da vurguluyor. Şehirlerde doğalgaz ve elektrikle ısınmanın maliyetli olduğu bir dönemde, köylerde meşe odunu hem çevre dostu hem de bütçe dostu bir alternatif sunuyor. Ayrıca, odun toplama sürecinin aile ve komşu dayanışmasını güçlendirmesi, köy yaşamının sosyal dokusunu da zenginleştiriyor.
Meşe odununun kokusu, sobanın çıtırtısı ve ailecek geçirilen hazırlık süreci, Pütürge’nin orman köylerinde kışın en güzel anılarını oluşturuyor. Pütürge’deki bu geleneksel hazırlıklar, sadece bir ısınma yöntemi değil, aynı zamanda bir yaşam biçiminin yansıması. Köylüler, doğanın sunduğu nimetlerden faydalanarak, hem ekonomik hem de sürdürülebilir bir şekilde kışa hazırlanıyor. Meşe odunlarının sobada yanması, Pütürge’nin orman köylerinde bir geleneğin ve dayanışmanın sıcaklığını da simgeliyor.>MEHMET TURAN ÇİĞDEM
EDİTÖR
