Malatya’nın ekonomi kalbi Şire Pazarı, 6 Şubat 2023 depremleri ve 12 Nisan’daki zirai don felaketinin ardından adeta sessizliğe gömüldü. Depremden hasar alan ve geleceği belirsiz olan eski şire pazarında kayısı ticareti de durma noktasına geldi. Zirai don, kayısı mahsulünün tamamına yakınını yok ederken, depolardaki stoklar hızla tükendi. Şire Pazarı’nda esnaf, çoğu gün dükkânı satış yapmadan kapatıyor; hamallar iş bulamıyor, vatandaşlar ise yüksek fiyatlar nedeniyle kayısı alamıyor. Esnaf, yeni mahsul için 2026 sezonunu beklerken, “Ticaret durdu, geçim zor” diyor.
Şire Pazarında, don olayı öncesi günlük tonlarca kayısı ticareti yapılırken, bu rakam bin kilograma kadar geriledi. Esnaf, “Stoklar bitti, mal yok” derken, hamallar, “Günlük yevmiye çıkartamıyoruz” diye sitem ediyor. Şire Pazarı’ndaki durgunluk, esnafı ve işçileri borç batağına sürüklüyor.
ZİRAİ DON VE DEPREMİN GÖLGESİNDE ŞİRE PAZARI
Malatya, “dünya kayısı başkenti” olarak bilinir, ancak 12 Nisan’daki zirai don, kayısı üretimini durdurdu. Depolardaki stoklar kısa sürede tükenirken, Şire Pazarı’nda tezgâhlar boş kaldı. Esnaf, “Müşteri geliyor, ama mal yok. Günü boş geçiriyoruz” diyor. Hamallar, yük taşıma işlerinin bittiğini belirtiyor.
Şire Pazarı, Malatya’nın sosyal ve ekonomik merkeziyken, şimdi sessiz bir çarşıya dönüştü. Pazarın iş güzergahında yer aldığını ve aktif olarak gözlemde bulunduğunu belirten Fatma Kadirli, “Şire Pazarı’na gelir, kayısı alırdık burası ucuz diye, ama şimdi tezgâhlar boş. Bir kilo kayısı dükkanlarda 700 TL, nasıl alalım? Markette de pahalı, pazarda bir nebze daha uygun burda iyi mal 400-500 arası alıyoruz. Esnaf da perişan. Şire Pazarı’nda hayat durdu, sanki Malatya’nın ruhu gitti. Hükümet destek versin, çiftçiye yardım etsin. Don vurdu, kuraklık bitirdi, yeni mahsule kadar düzeleceğini düşünmüyorum.” dedi.
“PAZAR KAPANDI SAYILIR”
Dönemlik olarak pazara hamallık yapmaya geldiğini aktaran Ahmet Yiğit, “Şire Pazarı’nda 15 yıldır hamallık yapıyorum. Dondan önce günde yüzlerce çuval kayısı taşırdım, bir işçi yevmiyesinden fazla kazanırdık. Şimdi iş yok, çoğu gün boş dönüyorum. Zirai don kayısıyı bitirdi, depolarda mal kalmamış. Esnaf mal satamıyor, biz de yük taşıyamıyoruz. Günde 200-300 TL kazanırsam şükrediyorum. Depremde evimiz yıkıldı, kiradayım, geçinemiyoruz. Mecbur başka iş bakacağım bu şekilde aç kalırız. Şire Pazarı’nda tezgâhlar boş, müşteri yok. Eskiden burası cıvıl cıvıldı, şimdi hayalet çarşı gibi. Hükümet çiftçiye destek versin. Yeni mahsul 2026’da olur, o zamana kadar ne yapalım? Borçla yaşıyoruz, elektrik, su faturasını ödeyemiyorum. Hamallar işsiz, esnaf batıyor, vatandaş kayısı almıyor. Malatya kayısısız ne yapar? Şire Pazarı bizim ekmek kapımızdı, ama kapandı sayılır.” ifadelerini kullandı.
“DEPREM VURDU, DON BİTİRDİ”
Esnaf Mehmet Güner, “Şire Pazarı’nda 20 yıldır kayısı satıyorum. Deprem vurdu, don bitirdi. Zirai don kayısıyı yok etti, depolardaki stoklar bitti. Tezgâhlar boş, müşteri yok, günü satışsız kapatıyorum. Kiramız yok Allah’tan dükkan bizim, dükkanı olmayanın işi zor. Vergi, borç birikiyor. İhracatçı geliyor, ‘Kayısı nerede?’ diyor, utanıyorum. Fiyatlar 350-400 TL’ye çıktı, Markette bin TL vatandaş alamıyor. Şire Pazarı Malatya’nın kalbiydi, şimdi durdu. Yeni mahsul 2026’da, yani bir sene var, o zamana kadar dişimizi sıkacağız. Hamallar işsiz kaldıkları için başka yerlere kaydı. Artık yem taşıyorlar, esnaf perişan. Malatya kayısısız olmaz, ama şu an kayısı yok. Çiftçiye destek açıklandı ancak esnafa da kira, vergi muafiyeti verilsin. Deprem sonrası zaten borçluyuz. Şire Pazarı’nda eskiden tonlarca kayısı satılırdı, şimdi 100 kilo satamıyoruz. Malatya’nın ekonomisi kayısıya bağlı, bu pazar canlanmazsa şehir biter.” şeklinde konuştu.>>MEHMET TURAN ÇİĞDEM
EDİTÖR
